د کتر فرزاد شیدفر / متخصص تغذیه و رژیم درمانی
مواد مغذی در غذاهای مختلف، میتوانند عملكرد انسان را از طریق تأثیر بر سه حیطه ی وسیع عملكرد شناختی شامل توجه، حافظه ی كوتاه مدت و حافظه ی بلندمدت تغییر دهند. به خوبی نشان داده شده كه تغذیهی نامناسب میتواند اثرات ماندگاری بر عملكرد مغز و ادراك بگذارد و تأثیر بسزایی در آزمونهای علمی و موفقیت تحصیلی داشته باشد.
در آزمونهای چندساعته ی علمی كه داوطلب به منظور كسب نمره ی بالاتر شركت میكند، وعده ی صبحانه میتواند نقش مهمی در تمركز و افزایش عملكرد شناختی داشته باشد. صبحانه در برخی مطالعات علمی ثابت شده است كه در عملكرد مناسب حافظه، نقش دارد. بنابراین حجم صبحانه نباید زیاد باشد بلكه درحدی كه گرسنگی را برطرف کند، اثرات مناسبتری خواهد داشت.
درواقع دریافت زیاد انرژی غذایی در صبحانه، میتواند منجر به افت توجه شود. اما نكته ی مهم در سلامت تغذیها ی آن است كه داوطلبان آزمونهای علمی باید از قبل تغذیه مناسب، متعادل و متنوع از همه ی گروه های غذایی داشته باشند، یعنی از گروه نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات، سبزیجات و میوه جات، به صورت مستمر و متعادل مصرف کند. البته غذاهای بسیار پرچرب مثل خامه و انواع سس ها و كره چندان توصیه نمیشود و باید بسیار محدود مصرف شوند و حتی در صبحانه ی قبل از آزمون بهتر است خامه، انواع سس ها و كره مصرف نشود و از پنیر، چای كمرنگ، گردو، شیر و نان و یك عدد گوجه فرنگی و یك عدد خیار استفاده شود.
فعالیت ورزشی مستمر، مثلاً به صورت پیاده روی سریع به مدت 30 دقیقه در هر روز، میتواند در به كارگیری مناسب مواد مغذی در بدن و پیشگیری از چاقی، نقش مؤثری داشته باشد و توصیه میشود كه مصرف غذاهایی مثل چیپس، پفك، پیتزا، به شدت محدود شود و به جای آن از پنیر و شیر و ماست به همراه سبزی، گوجه و خیار در میان وعده ها استفاده شود.
ضمناً مصرف گوشت قرمز را به شدت محدود كرده و به جای آن از مرغ و ترجیحاً ماهی استفاده كنند. ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 میباشد كه میتواند در عملكرد سیستم عصبی و مغزی، نقش بسزایی داشته باشد.
انواع نمونه سوال دبیرستان 3